é ü ą

ludzik

1. ludzik (ulepiony)

Definicja

ludzik to mała figurka lub wyobrażenie człowieka zrobione bez specjalnej dbałości o proporcje i szczegóły; słowo zwykle nacechowane pozytywnie

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
  • ludek
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • człowieczek; figurka; laleczka
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Kiedy był mały, robił ludziki z kasztanów i przebił sobie rękę. Nie zapłakał.

NKJP: Gazeta Wyborcza, 1994

By jeszcze bardziej podkreślić wspólnotę interesów białej i czarnej bezrobotnej młodzieży, graficzna stylistyka nowej wytwórni, której nazwę należy tłumaczyć jako dwa odcienie czy też dwa tony, została oparta na czarno-białej szachownicy. Jej maskotką był tańczący, dwukolorowy ludzik, którego wizerunek powstał na podstawie starego zdjęcia Petera Tosha, współzałożyciela najsłynniejszej jamajskiej grupy The Wailers.

NKJP: Grzegorz Brzozowicz, Filip Łobodziński, Sto płyt, które wstrząsnęły światem. Kronika czasów popkultury, 2000

Nagle podrywa się z fotela, krzycząc radośnie: „Jest! Udało się!”. Zaglądamy mu przez ramię, przekonani, że wygrał jakąś nagrodę w konkursie na Onecie albo napisał kolejny genialny tekst. Naszym oczom ukazuje się strona serwisu aukcyjnego Allegro, a na jej środku zdjęcie ludzika lego z blond włoskami i mieczem w ręku. Pod spodem cena — 40 zł.
Na nasz spazmatyczny śmiech i uwagi, że taki duży chłopiec wydaje tyle pieniędzy na trzy centymetry plastiku, Tomek się obrusza. — Nie znacie się! To postać Luke’a Skywalkera z „Gwiezdnych wojen”. Mój syn popłacze się ze szczęścia, jak go dostanie — woła.

NKJP: Ozon, nr 15, 2005

Ciekawostki
Pochodzenie wyrazu ludzik Skąd ludziki? Jeśli spojrzymy na budowę wyrazu (...)
zgłoś poprawkę

2. ludzik (człowiek)

Definicja

ludzikami nazywa się czasem żartobliwie, czasem lekceważąco ludzi

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • typek
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W krajach Europy Zachodniej agencje już dawno postawiły na technikę. W miejsce zawodnych ludzi wprowadzają niezawodne kamery i systemy elektroniczne, „czynnik ludzki” zmniejszając do niezbędnego minimum. W Polsce wciąż najważniejszy jest człowiek. — Ludzik pije, przysypia na służbie, ale ludzik jest tańszy i „łatwiejszy w obsłudze” — śmieje się Beniamin Krasicki. — Wystarczy założyć mu mundur, postawić przy wejściu i kasa leci.

NKJP: Ozon, nr 20, 2005

Okazji do kłamstwa ma jednak nasz bohater szczególnie wiele: podkreśla wprawdzie bezustannie, że jest tylko jednym z wielu szarych i uciemiężonych ludzików, jednocześnie wszakże mamy możność się przekonać, iż w odróżnieniu od nich Bryllowy bohater zdołał uczynić z kłamstwa swoją intratną profesję.

NKJP: Stanisław Barańczak, Poezja i duch uogólnienia, 1996

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskoosobowy nacechowany odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: ludzik; ludzika; ludzikach; ludzikami; ludziki; ludzikiem; ludzikom; ludzików; ludzikowi; ludziku

zgłoś poprawkę

3. ludzik (w bajkach)

Definicja

ludzikami nazywa się małe, zwykle baśniowe istoty, trochę podobne do ludzi

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • gnom; krasnal; krasnoludek; skrzat; smerf
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Dawno już nie pisałem o tych małych lokatorach naszych mieszkań, jakimi są krasnoludki... Tak, takie małe ludziki, ok. 25 cm, w czerwonych czapeczkach i z długimi brodami. Siedzą w swoich norkach cały dzień, a nocą wychodzą i pomagają człowiekowi albo coś psują.

NKJP: Tygodnik Olecki, nr 21, 1998

Gdy leżała chora w domu w Chełpie, codziennie koło niej pojawiały się małe ludziki. Pojawiały się tylko wtedy, gdy mąż wychodził do pracy w polu czy w lesie, a ona zostawała sama. Znikały wraz z pojawieniem się męża w domu. Po roku podczas wyrębu drzewo przygniotło męża. Wiedziała, że uczyniły to małe ludziki, ale nie miała sił, aby się bronić. Była chora i tak słaba, że nie mogła opuścić łóżka. Skrzaty gotowały jej posiłki z zapasów, które znalazły w spiżarni, potem z tego, co znalazły w innych domach.

NKJP: Arsenał Gorzowski, nr 7/8, 1998

zgłoś poprawkę

4. zielony ludzik (z kosmosu)

Definicja

zielone ludziki to rozumni przybysze z obcej planety, zwykle jako bohaterowie książek lub filmów fantastycznych; wyrażenie żartobliwe

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • istota pozaziemska; kosmita; Marsjanin; obcy; przybysz; ufoludek
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
I tak strategia postępowania wobec małego zielonego ludzika, który przyleciał na błyszczącym talerzu, będzie podobna na przykład do reakcji na pojawienie się jakiegoś nieznanego zwierzęcia i specyficzna gatunkowo (jedne gatunki będą reagowały agresją, inne zainteresowaniem, jeszcze inne ucieczką).

Brulion, 1990, s. 92

Naukowcy wyciągali w końcu najcięższe armaty, pytając, jak w ogóle zdrowy na umyśle człowiek może uwierzyć w wizyty zielonych ludzików, na co nie ma przecież na naszej planecie żadnych dowodów.

Szymon Hołownia, Tabletki z krzyżykiem, 2011

Gramatyka

frazem rzeczownikowy; rodzaj męskoosobowy nacechowany odmienny
lub rodzaj męskozwierzęcy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: zielonego ludzika; zielone ludziki; zielonemu ludzikowi; zielonych ludzikach; zielonych ludzików; zielony ludzik; zielony ludziku; zielonymi ludzikami; zielonym ludzikiem; zielonym ludzikom; zielonym ludziku

zgłoś poprawkę

5. zielony ludzik (wojskowi)

Definicja

zielonymi ludzikami nazywa się takich żołnierzy lub ich oddział, którzy działają z zaskoczenia; wyrażenie żartobliwe

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wyjście na wycięty teren jest jak zmiana strefy klimatycznej — w dżungli panuje wieczny półmrok i co chwila leje, a tu bezchmurne niebo sprawia, że mimo iż mamy wczesny poranek, jest przeraźliwie jasno. Już wkrótce na skraju dżungli pojawia się długa linia brudnych zielonych ludzików wykręcających skarpetki i zdrapujących zaschnięte błoto z butów i spodni.

Naval, Przetrwać Belize. Opowieść GROM-owca o morderczym treningu w dżungli, 2013

Gramatyka

frazem rzeczownikowy; rodzaj męskoosobowy nacechowany odmienny
lub rodzaj męskozwierzęcy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: zielonego ludzika; zielone ludziki; zielonemu ludzikowi; zielonych ludzikach; zielonych ludzików; zielony ludzik; zielony ludziku; zielonymi ludzikami; zielonym ludzikiem; zielonym ludzikom; zielonym ludziku

zgłoś poprawkę

 5.1. zielony ludzik (z Rosji)

Definicja

zielonymi ludzikami nazywa się eufemistycznie rosyjskich żołnierzy z wojennym wyposażeniem, ale bez znaków rozpoznawczych, działających na terenie innego państwa, których albo oficjalnie tam nie ma, albo ich rolę określa się jako zapewnianie bezpieczeństwa i porządku; wyrażenie używane od czasu przejęcia Krymu przez Rosję w 2014 roku

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Litewski resort obrony nie ukrywa, że decyzja o powołaniu takiej formacji to efekt zmiany sytuacji geopolitycznej, doświadczeń Ukrainy i wykorzystania przez Rosję zielonych ludzików na Krymie. Minister obrony Juozas Olekas podkreśla, że litewskie siły szybkiego reagowania będą gotowe do współdziałania z oddziałami NATO.

wiadomosci.wp.pl, 03.11.14

— Chodzi o zielonych ludzików, których obserwowaliśmy na Krymie, widzieliśmy realizację tej strategii na wschodzie Ukrainy. Zaczynamy dostrzegać to zjawisko w Mołdawii i w Naddniestrzu — powiedział generał Breedlove podczas poniedziałkowej dyskusji w Radzie Atlantyckiej — założonym w 1961 roku think tanku zajmujący się m.in. promowaniem stosunków międzynarodowych w obrębie wspólnoty euroatlantyckiej.

polskieradio.pl, 16.09.14

Ciekawostki
Zielone ludziki na Ukrainie Przejawem błyskotliwości, a zarazem wisielczego humoru (...)
Gramatyka

frazem rzeczownikowy; rodzaj męskoosobowy nacechowany odmienny
lub rodzaj męskozwierzęcy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: zielonego ludzika; zielone ludziki; zielonemu ludzikowi; zielonych ludzikach; zielonych ludzików; zielony ludzik; zielony ludziku; zielonymi ludzikami; zielonym ludzikiem; zielonym ludzikom; zielonym ludziku

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • węgieł — Czy węgieł ma coś wspólnego z węglem?
  • bajońskie sumy — Pochodzenie wyrażenia bajońskie sumy
  • ekoskóra — Jak skaj i derma zostały ekoskórą

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book