é ü ą

liberalizm

1. liberalizm (kierunek)

Definicja

liberalizm to ideologia oraz kierunek w myśli politycznej, ekonomicznej itp., opowiadający się za wolnością jednostek (w tym zminimalizowaną ingerencją państwa w działania obywateli), wartościami demokratycznymi, własnością prywatną i wolnym rynkiem

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Liberalizm i socjalizm (mam tu na myśli socjalizm demokratyczny, a nie jego marksistowsko-leninowską mutację, która zaowocowała powstaniem najpierw totalitarnych, a później autorytarnych reżimów socjalizmu państwowego) to dwa przeciwstawne nurty myśli politycznej, które od początku towarzyszą ewolucji i konwulsjom nowożytnych systemów politycznych.
Każdy z tych nurtów ma swoich dogmatyków, skłonnych raczej przystosowywać rzeczywistość społeczną do wyznawanej doktryny, niż zrezygnować z którejś z jej fundamentalnych zasad, oraz pragmatyków, którzy skłonni są raczej do przystosowania doktryny do realiów społecznych. Niemniej jednak są to te dwa sposoby myślenia o organizacji życia zbiorowego, które — obok nurtu narodowego — odcisnęły najsilniejsze piętno na kształcie i sposobie funkcjonowania współczesnych systemów politycznych.

NKJP: Edmund Wnuk-Lipiński, Demokratyczna rekonstrukcja. Z socjologii radykalnej zmiany społecznej, 1996

Natomiast sensowna i potrzebna jest chrześcijańska refleksja nad współczesnym liberalizmem. Jej wielkimi inspiratorami są Jan Paweł II oraz kardynał Ratzinger. Z ich pism można wyraźnie wyczytać, że liberalizmy mogą się różnić już u samych korzeni, nawet w pojmowaniu wolności, a takoż w stosunku do prawdy absolutnej, a zatem i wartości moralnych, oraz do jednostki i wspólnoty. I dopiero w świetle tych fundamentalnych dystynkcji warto mówić o relacjach chrześcijaństwo — liberalizm.

NKJP: Maciej Zięba, Po szkodzie? Przed szkodą? O Polsce, kapitalizmie i kontemplacji, 1996

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: liberalizm; liberalizmach; liberalizmami; liberalizmem; liberalizmie; liberalizmom; liberalizmów; liberalizmowi; liberalizmu; liberalizmy

zgłoś poprawkę

2. liberalizm (stosunek)

Definicja

liberalizm to tolerancyjny stosunek do poglądów i zachowań innych ludzi (nawet jeśli nie uważa się ich za słuszne)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • tolerancja; wyrozumiałość
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Liberalizm krzewi tolerancję dla innego stylu bycia niż powszechnie przyjęty (np. homoseksualizm) i nie czyni tego z pogardy dla moralności chrześcijańskiej, lecz gwoli unormowania spraw przez moralność tę wyklętych, objętych nakazem tabu, grzesznych w sposób bezwzględny. Liberalizm kładzie nacisk na prawo do prywatności, do wolności osobistej w granicach, w których wolność ta nie powoduje krzywdy innego człowieka. Nie stawia więc ograniczeń żadnym typom stosunków seksualnych, o ile przyczyniają się one do rozwoju ludzkiej indywidualności, godności, szczęścia, jeśli lansują równe partnerstwo między kobietą i mężczyzną, jeśli gwarantują, że na świat będą przychodzić dzieci chciane przez rodziców.

NKJP: Magdalena Środa w Cosmopolitan, 1999

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: liberalizm; liberalizmach; liberalizmami; liberalizmem; liberalizmie; liberalizmom; liberalizmów; liberalizmowi; liberalizmu; liberalizmy

zgłoś poprawkę

3. liberalizm (przyzwolenie)

Definicja

liberalizm to stan przyzwolenia na więcej niż to jest zwykle przyjęte

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • pobłażliwość; przyzwolenie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Weszli do izby gościnnej, gdzie smród przypalonej ryby ustąpił woni opiumowego dymu. W Depholu, mateczniku liberalizmu, narkotyki były modne i legalne.

NKJP: Artur Baniewicz, Smoczy pazur, 2003

— Mam. Ale czy będziemy mogli swobodnie rozmawiać?
— Nie wiem, Józio jest w domu, a jak wiesz, u nas panuje liberalizm i jeśli będzie chciał siedzieć z nami, nie potrafię mu powiedzieć, że ma wyjść i zostawić nas samych.
— Kolejne głupie przesądy. Kiedy my chcemy porozmawiać z Karolem, po prostu każemy dzieciom wyjść, a one to przyjmują bez protestów. A jak sam widzisz, czasami jest to niezbędne. Dorośli muszą mieć swoje prawa, a dzieci swoje.

NKJP: Kinga Dunin, Tabu, 1998

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: liberalizm; liberalizmach; liberalizmami; liberalizmem; liberalizmie; liberalizmom; liberalizmów; liberalizmowi; liberalizmu; liberalizmy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book