immobilizm

Projekt każdego z jego wystąpień publicznych ma kilka kolejnych wersji, a projekt tekstu, który przeszedł do historii jako deklaracja Roberta Schumana z 9 maja 1950 roku, miał ich dziewięć. Nie trzeba dodawać, ile żelaznej woli i wysiłku wymagała praca tak pojęta. W swoich Wspomnieniach Monnet pisze z prostotą: „Wszystko przychodziło mi zawsze z wielkim trudem”. Perfekcjonizm nie prowadził jednak do immobilizmu. Monnet umiał kategorycznie przecinać wątpliwości i spory o detale, kiedy przesadna gorliwość jego współpracowników przeradzała się w jałowy ezoteryzm. „Nic nie jest nigdy naprawdę skończone — mówił — a talent polega na tym, aby umieć się zatrzymać wtedy, kiedy nadmiar staranności zaczyna grozić zerwaniem równowagi”.

NKJP: Jerzy Łukaszewski, CEL: EUROPA. Dziewięć esejów o budowniczych jedności europejskiej, 2002