SI Czy już widać przecinek?
O przecinku w okolicach słowa widać, w pełnym dostępie dla każdego

Tagi: jak widać przecinek widać interpunkcja widać przecinek
Opowiadanie o interpunkcji w kontekście słowa widać należy rozbić na trzy przypadki.

1. Mamy dwa czasownikowe widać (widać1, widać2), które wymagają przecinków jak standardowe przecinkowe formy czasownika.
(1) Przez półkoliste okienka w kamiennym murze dawnej magnackiej stajni widać basen w dawnej oranżerii. (KWJP: Łukasz Nicpan, Fajerwerki nad otuliną, 2020)
(2) Ale też widać od razu, że „Borzęcin” przyrządzili miastowi na spółkę z miejscowymi, a więc błazeństwa są niejednorodne, brak im dominującego stylu, a do tego mieszają się z solenną powagą i pompą. (KWJP: Jerzy Jarzębski, Miasta, rzeczy, przestrzenie, 2019)
(3) Bo choć w słowach, jak po liście widać, odważny i zdecydowany, to wiemy, że łatwiej słowami udawać zucha.
W (1) widać (!) tylko jeden czasownik: widać — przecinków brak. W (2) przecinek oddziela zdanie nadrzędne z czasownikiem widać od zdania podrzędnego z czasownikiem przyrządzili. W (3) zdanie z czasownikiem widać jest wtrącone, a zatem obustronnie wzięte w przecinki.

2. Istnieje też partykułowe widać, synonimiczne z widocznie. Tu trzeba wzmóc uwagę, ponieważ takie komentarzowe widać nie ma wpływu na interpunkcję.
(4) W miastach Izraela praktycznie nie istnieje problem chuligaństwa i rozboju – ludzie mają tu widać poważniejsze sprawy na głowie. (KWJP: Jerzy Jarzębski, Miasta, rzeczy, przestrzenie, 2019)
(5) Przypominają się słowa Ewangelii: „kto z was, obmyślając, może przydać do wzrostu swego łokieć jeden?”. Widać kogut to potrafi. Lecz tak wyciągnięty, trwał tylko chwilę. (KWJP: Łukasz Nicpan, Fajerwerki nad otuliną, 2020)
3. Na koniec omówimy komentarzowe jak widać. Ten wykładnik sądu zawsze oddzielamy przecinkiem lub wydzielamy przecinkami. Dostrzegamy w nim bowiem czasownikowe widać.
(6) Na wiele sposobów, jak widać, opowiadanie powraca wciąż do rozrachunku z wyraźną dominacją wzroku w myśli filozoficznej czy w życiu społecznym. (KWJP: Piotr Seweryn Rosół, Genet Gombrowicza. Historia miłosna, 2016)
(7) Jak widać, pytania były dość otwarte i pozwalały na odpowiedzi idące w wielu kierunkach, przez sam sposób sformułowania zachęcając do opowiedzenia o problemach i niezgodzie na nie. (KWJP: Zuzanna Radzik, Kościół kobiet, 2015)
8) Ale potem, jak rozmawialiśmy, coraz bardziej mi się podobało. Ja wierzę w to, co widzę na ekranie. Ale w sumie nie zawsze tak musi być, jak widać. (KWJP: Małgorzata Kozubek, Filmoterapia, 2016)
(9) Program pilotażowo wprowadzano w 1970 roku i efektem był znaczny wzrost liczby pracowników biurowych, którzy – jak widać – musieli być niezbędni do socjalistycznej symulacji działań rynkowych. (KWJP: Polska Rzeczywiście Ludowa. Od Gierka do Jaruzelskiego, Paweł Dybicz, 2019)
Może zresztą takie jak widać być elementem szerszego komentarza, wtrąconego:
(10) Choć jednocześnie z dawnych tekstów krytycznych możemy – jak widać na przykładzie tekstu Geroulda – wyczytać teraz nowe sensy, które ówczesnym czytelnikom być może nie przychodziły do głowy. (KWJP: Joanna Krakowska, Odmieńcza rewolucja. Performans na cudzej ziemi, 2020)

To tylko próbka tego, do czego mają dostęp
posiadacze abonamentu Pro.

Zyskaj dostęp do wszystkich 168 artykułów Słownika interpunkyjnego.
sprawdź
newsy, porady + e-book