Reguła nr 71 w Kompendium dobrej polszczyzny

71 Rzeczownik + nazwa, czyli w mieście Wrocław czy w mieście Wrocławiu itp.
składnia

1. Podstawy

W regule tej będzie mowa o uzupełnieniach rzeczownika przez nazwę własną, która zwykle przyjmuje formę mianownikową — można by ją wtedy określać mianem przydawki mianownikowej, jak w na kierunku italianistyka. W gramatyce czeskiej nazywa się ją mianownikiem nazywającym. Zenon Klemensiewicz w „Zarysie składni polskiej” widział w niej typ przydawki wyodrębniającej (odpowiadającej na pytanie który?): przydawkę wyodrębniającą indywidualizującą, np. w ksiądz Robak, miasto Ateny, tygodnik „Nowa Kultura”, poemat „Nad głębiami”.

Generalnie nazwa ta

2. Składnia a fleksja

Regułę tę umieszczamy w dziale „składnia”, ponieważ istota zjawiska jest raczej składniowa niż fleksyjna. To znaczy nie chodzi tu o nieodmienność, a o

3. Kwestie problemowe — ujęcie ogóle

Istnieje grupa rzeczowników wprowadzających nazwę, które realizują dwa schematy składniowe: wymagają mianownika lub

4. Kwestie problemowe — geografia

Wydaje się, że podwójny schemat składniowy to domena rzeczowników określających obiekty geograficzne, jak miasto, wieś, osada, gmina, rzeka. To, czy nazwa po tych rzeczownikach występuje w mianowniku czy w związku zgody, zależy zapewne od paru czynników:
a)

Wydaje się, że istnieją dwa przypadki, gdy nazwa zapisywana jest zawsze w mianowniku. Pierwszy dotyczy

Uwaga: w normie kodyfikowanej uznaje się

5. Pleonazmy?

Omawiane powyżej połączenia uważa się za pleonastyczne, zwłaszcza w codziennej komunikacji. Nie mówimy mieszkam w mieście Krakowie, lecz mieszkam w Krakowie, nie mówimy idę nad rzekę Wisłę, lecz idę nad Wisłę. Zob. też wpis na blogu W miesiącu maju (szlag mnie trafia w tramwaju). Parę słów o przebrzydłych pleonazmach.
Można je
Całą treść widzą tylko użytkownicy pełnej wersji Dobrego słownika.
Zyskaj pełny dostęp do tej i 390 pozostałych reguł.
zamów
newsy, porady + e-book