102 Rządzenie różnymi przypadkami przez przyimek lub czasownik (przed i po wojnie)
składnia

1. Chodzi tu o poprawność tego typu skrótów składniowych, których przykład umieściliśmy w tytule tej reguły. Jest to przykład dość charakterystyczny, ponieważ nietrudno o niego nawet w książkach:

(1) Wspomnienie wojny (…) będzie na długie dekady najważniejszym punktem odniesienia w polskiej pamięci zbiorowej. Z jednej strony, wspomnienia czasów przedwojennych, różne w zależności od statusu jednostki przed i po wojnie — idealizacje urody tamtych czasów (np. nostalgie kresowe) bądź potępianie w czambuł ówczesnych niesprawiedliwości. (Marta Cobel-Tokarska, W jakiej Polsce żyliśmy? Historyczno-społeczno tło przemian obyczajowych w PRL-u, (w:) Od obyczaju do mody. Przemiany życia codziennego, red. Joanna Zalewska, Marta Cobel-Tokarska, 2014)

Taka składnia uważana jest za

2. To samo dotyczy zestawień czasowników, które mają inne wymagania składniowe (wymagają innych przypadków). Poniżej podamy kilka przykładów, każdy z nich jest błędem co najmniej w języku starannym (niektórzy dopuszczają takie wyrażenia w

3. Dociekliwi mogliby jeszcze zapytać, czy chodzi tu o te same wymagania składniowe, czy też wystarczy, żeby forma tekstowa rzeczownika była taka sama. Pokażmy to na przykładzie. Niepoprawne jest zdanie (16), w którym kochać wymaga biernika (kogo? co? — Julkę), a nienawidzić wymaga dopełniacza (kogo? czego? — Julki).

(16) Oni kochali i nienawidzili Julki jednocześnie

A co ze zdaniem (17), w którym

4. Jeszcze bardziej dociekliwi mogliby także zapytać, co w wypadkach, gdy jeden z czasowników ma bardziej rozbudowane wymagania składniowe. Niepoprawne jest zdanie poniższe:

5. Przyjrzyjmy się jeszcze zdaniu:

(22) Naprzemiennie zbliżają się i oddalają od siebie.

Zachodzi tu niezgodność wymagań składniowych (zbliżamy się do siebie, ale oddalamy od siebie). Można jednak to zdanie łatwo poprawić: