269 Zakończone w piśmie na -ia
odmiana nazw i rzeczowników (B), w pełnym dostępie dla każdego

1. Zakończenie -i

Rzeczowniki zakończone w piśmie na -ia odmieniamy w dopełniaczu i miejscowniku liczby pojedynczej oraz w dopełniaczu liczby mnogiej tak, że piszemy -i, gdy

• -ia występuje po lierach oznaczających spółgłoski wargowe p, b, f, w, m w wyrazach rodzimych lub przyswojonych (wtedy bez względu na wymowę), np.

  Słupia — tej Słupi,

  głębia — tej, tych głębi,

  trzewia — tych trzewi,

  Rumia — tej Rumi;

• -ia występuje w wyrazach, w których mianowniku czytamy [ńa], np.

  jadalnia — jadalni.

2. Zakończenie -ii

Rzeczowniki zakończone w piśmie na -ia odmieniamy w dopełniaczu i miejscowniku liczby pojedynczej oraz w dopełniaczu liczby mnogiej tak, że piszemy -ii, gdy

• -ia występuje po lierach oznaczających spółgłoski wargowe p, b, f, w, m w wyrazach obcych, np.

  terapia — tej terapii,

  fobia — tej, tych fobii,

  mafia — tej, tych mafii,

  Skandynawia — tej Skandynawii;

  chemia — tej chemii;

• -ia występuje w wyrazach, w których mianowniku czytamy [ja], np.

  encyklopedia — encyklopedii.

  alergia — alergii.

  talia — talii.

  kolonia — kolonii.

  aria — arii.

3. Uwagi dodatkowe

Uwaga 1: rzeczowniki odmieniające się tylko w liczbie mnogiej (pluralia tantum) przyjmują zwykle w dopełniaczu końcówkę -ów, np. archiwalia — tych archiwaliów. Czasem spotyka się błędne zapisy typu !archiwalii.

Uwaga 2: w wydawnictwach poprawnościowych pisownię -i vs. -ii zwykle przedstawia się jako zależną od swojskości lub obcości wyrazu. Jak jednak wynika z podanych powyżej zapisów, duże znaczenie ma również wymowa, a nie tylko poczucie rodzimości. Przecięcie się tych kryteriów daje czasem mało intuicyjne wyniki, piszemy np. do Oruni, ale do Owernii, choć w mianowniku zakończenia tych nazw czytamy tak samo (pierwsza jednak to nazwa polska — dzielnica Gdańska, a druga to spolszczona nazwa francuska — region).

Uwaga 3: o dawnym dopełniaczu liczby mnogiej -ij przeczytasz w regule dawna odmiana, dawne formy: rzeczownikowy dopełniacz liczby mnogiej na -yj, -ij (funkcyj, balij).