monopol

1. monopol (ekonomia)

Definicja

monopol to sytuacja w gospodarce, gdy jedna osoba, przedsiębiorstwo, grupa przedsiębiorstw lub państwo mają wyłączność na produkcję, dystrybucję lub sprzedaż jakichś towarów lub usług; monopol może wynikać z przyczyn naturalnych (np. posiadanie jedynej w kraju kopalni jakiegoś metalu), prawnych (np. państwowe zakazy lub licencje) lub dominacyjnych (np. upadek konkurencji)

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • dominacja; wyłączność
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Paweł Buszman ze swoją siecią klinik AHP przełamał monopol państwowych szpitali.

Forbes, 09/2013, s. 54

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: monopol; monopolach; monopolami; monopole; monopolem; monopoli; monopolom; monopolowi; monopolu

zgłoś poprawkę

2. monopol (w życiu)

Definicja

jeśli ktoś lub coś ma monopol na coś, to ma wyłączne prawo do tego

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • dominacja; wyłączność
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Nie ma powodu wątpić, że wśród Franków istniała polityczna i majątkowa elita złożona z możnych rodów, które mniej lub bardziej skutecznie pretendowały do faktycznego monopolu na sprawowanie najwyższych godności w państwie. Członkom tych rodów nie przysługiwały jednak z racji urodzenia większe prawa niż pozostałym wolnym współplemieńcom.

NKJP: Karol Modzelewski, Barbarzyńska Europa, 2004

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: monopol; monopolach; monopolami; monopole; monopolem; monopoli; monopolom; monopolowi; monopolu

zgłoś poprawkę

3. monopol (np. na prawdę)

Definicja

mówimy, że jakieś osoby lub instytucje mają monopol na coś, jeśli zachowują się lub działają w taki sposób, jakby miały do tego wyłączne prawo; słowo używane często z zabarwieniem negatywnym

Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • wyłączność
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
A.M.: (...) Dla Kościoła okazaliśmy się w pewnym sensie bardziej kłopotliwi niż komuna. Bo komunę uważano za „dopust Boży”, który trzeba było znieść. Ale nas nie było powodu znosić. My tylko robiliśmy bałagan.
J.T.: Dla Kościoła, który — jak wiadomo — ma monopol na cnotę, byliście za cnotliwi. Dla komunistów, którzy mieli monopol na obronę robotników, byliście zbyt lewicowi.

NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski, Między Panem a Plebanem, 1995

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: monopol; monopolach; monopolami; monopole; monopolem; monopoli; monopolom; monopolowi; monopolu

zgłoś poprawkę

4. monopol (gra)

Definicja

monopolem nazywa się potocznie każdą grę planszową podobną do Monopoly

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Każdy rodzic wie, że ten moment nadejdzie prędzej czy później. Że wszystkie radości płynące z wychowywania małego człowieka są tylko złudnym preludium do tego strasznego wieczoru, gdy nasza pociecha przyjdzie i, siadając nam na kolanach, zada pytanie o jedną z dwóch wstydliwych przyjemności świata dorosłych, od których — tak długo, jak to tylko będzie możliwe — chcielibyśmy ją chronić.
(...) Pytanie drugie, które nie może nie paść w czasach, gdy nawet niemowlęta badawczo przyglądają się mrugającym bankomatom, a ich starsi o parę lat koledzy na kinderbalach pasjami „tłuką” w monopol, brzmi: „Po co są pieniądze?” lub w wersji dalej idącej: „Kiedy wreszcie dasz mi kieszonkowe?”.

NKJP: Ozon, nr 7, 2005

Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: monopol; monopolach; monopolami; monopole; monopolem; monopoli; monopolom; monopolowi; monopolu

zgłoś poprawkę

5. monopol (sklep)

Definicja

monopol to potocznie sklep z napojami alkoholowymi

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • potocznie:alkoholowy
Gramatyka

rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: monopol; monopolach; monopolami; monopole; monopolem; monopoli; monopolom; monopolowi; monopolu

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book