marchewka

1. marchewka (korzeń)

Definicja

marchewka to podłużny, jadalny korzeń marchwi, zwykle koloru pomarańczowego, mający wiele zastosowań w kuchni (składnik zup, surówek, sałatek, przecierów)

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
  • pasternak; pietruszka
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Mogłabyś zrobić sałatkę? Ja już nóg nie czuję.
Dziewczyna niechętnie wzięła nóż do jarzyn. Myślała, że dzień wolny trwa do północy. Ze złością szatkowała młode marchewki.
— Musi pani kogoś przyjąć do pomocy. Za dużo tu pracy.

NKJP: Krystyna Boglar, Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996

Ciekawostki
Mit o marchewce będącej owocem Symbolem zidiocenia urzędników unijnych stało się w świadomości społecznej, prócz przepisów o krzywiźnie bananów, uznanie marchewki za owoc. A przecież każdy Polak wie, że marchewka jest jak burak czy pietruszka — warzywem jest! Tymczasem
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: marchewce; marchewek; marchewka; marchewką; marchewkach; marchewkami; marchewkę; marchewki; marchewko; marchewkom

zgłoś poprawkę

 1.1. marchewka (roślina)

Definicja

marchewka to też potoczne określenie marchwi (rośliny)

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Gramatyka

rzeczownik rodzaj żeński odmienny

formy w tabelce: 

formy alfabetycznie: marchewce; marchewek; marchewka; marchewką; marchewkach; marchewkami; marchewkę; marchewki; marchewko; marchewkom

zgłoś poprawkę

2. kij i marchewka

Definicja

mówimy o kiju i marchewce (często z użyciem słowa metoda), gdy ustępstwa lub zaangażowanie wymuszane są z jednej strony groźbami, a z drugiej strony obietnicami pewnych korzyści

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Przyglądając się paradoksom i sprzecznościom tego świata, nie można uniknąć pytania, co powoduje, że mimo wszystko utrzymuje on ciągle stabilność, że — jak zauważa Ryszard Kapuściński — wbrew temu, co pokazują media, wojna jest w nim wyjątkiem i zdecydowana większość z sześciu miliardów ludzi żyje w pokoju? Thomas L. Friedman nie ma wątpliwości — klejem spajającym świat jest smak hamburgera z McDonald’sa i potęga samolotów F-15 z McDonnell Douglas, marchewka i kij Pax Americana. Czy klej ten będzie łączył nadal, gdy okazało się, jak złudna jest jego siła?

NKJP: Edwin Bendyk, Zatruta studnia. Rzecz o władzy i wolności, 2002

Później właśnie kampania prezydencka uniemożliwiła stanowcze kroki wobec przemysłu ciężkiego. Potwierdzało się jedynie to, że każda władza dziesiątki lat używa tych samych argumentów, pokazuje marchewkę, starając się schować kij. Zawsze powtarzano, że człowiek na Śląsku, szczególnie górnik, był kimś wyjątkowym. Jednak niezwykle skomplikowane jest to, że samymi zachętami słownymi trudno jest przekonać ludzi, że nowe jest lepsze (...)

NKJP: Jarosław Józef Szczepański, Górnik polski, 2005

Gramatyka

formy: kij i marchewka

zgłoś poprawkę

3. skrobać marchewkę

Definicja

mówimy o kimś, że skrobie komuś marchewkę, gdy idzie tak blisko za tym kimś, że nadeptuje mu na pięty; wyrażenie potoczne

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— Panie, skończył pan już? Tu kolejka jest...
Gościu za mną zaczynał się mocno niecierpliwić. Już wcześniej skrobał mi marchewkę, a teraz niemalże przykleił się do pleców. Aga westchnęła demonstracyjnie, zarzuciła końskim ogonem i wcisnęła przede mnie.

Michał Gołkowski, Moskal, 2016

Gramatyka

frazem czasownikowy aspekt niedokonany

formy alfabetycznie: nieskrobiąca marchewki; nieskrobiącą marchewki; nieskrobiącego marchewki; nieskrobiącej marchewki; nieskrobiące marchewki; nieskrobiącemu marchewki; nieskrobiących marchewki; nieskrobiący marchewki; nieskrobiącymi marchewki; nieskrobiącym marchewki; skrobać marchewkę; skrobałaby marchewkę | pokaż wszystkie formy

zgłoś poprawkę
Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book