Definicja
kogut to samiec kury domowej, większy od niej, mający kolorowe, długie pióra w ogonie i sterczący na głowie czerwony grzebień, wydający (zwłaszcza wczesnym rankiem) dźwięki zbliżone do kukuryku
kogut
1. kogut (hodowany)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- kur; kurak; kurek
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Mile połechtany moją wrażliwością, począłem z większą uwagą przysłuchiwać się relacji inżyniera, mówił właśnie o przejechaniu koguta na drodze, powiedział o tym rzeczowo „trzepnąłem koguta lewą stroną maski, wybiegł na drogę sprzed bielonego domu, na karoserii jest tylko lekkie zagłębienie”, a wtedy żona Wiatora odezwała się „biedny kolorowy rycerz”, bez żadnej specjalnej intonacji to powiedziała, ale Henio zerwał się z taboretu i zaczął chodzić po pokoju, „tak, biedny kolorowy rycerz — powtórzył i dodał — przecież to nie moja wina”, nic na to żona inżynierowi nie odpowiedziała, patrzyła na niego z uśmiechem, inżynier począł chodzić jeszcze szybciej.
NKJP: Ireneusz Iredyński, Dzień oszusta. Człowiek epoki, 1962
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: kogucie; kogut; koguta; kogutach; kogutami; kogutem; kogutom; kogutów; kogutowi; koguty
1.1. kogut (np. bażanta)
Definicja
kogut to też samiec innych kuraków, np. cietrzewia, głuszca; słowo raczej specjalistyczne
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rozróżnienie płci ma podstawowe znaczenie, gdyż kura objęta jest całoroczną ochroną. W czasie polowania, kiedy omyłka jest najbardziej szkodliwa (wynikiem jej może być zastrzelenie kury), a jednocześnie najłatwiejsza, należy pamiętać, że kogut ma ciemną głowę i długi ogon, który podczas podrywania się podobny jest do falującej wstęgi. Poza tym kogut jest jaskrawo upierzony.
Podrywający się kogut wydaje charakterystyczny silny i dźwięczny głos (pianie) — khok, khok, khok, kura zaś — cicho pogwizduje. [o bażantach — przyp. red. DS]
Podrywający się kogut wydaje charakterystyczny silny i dźwięczny głos (pianie) — khok, khok, khok, kura zaś — cicho pogwizduje. [o bażantach — przyp. red. DS]
NKJP: Stanisław Godlewski, Vademecum myśliwego, 1955
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: kogucie; kogut; koguta; kogutach; kogutami; kogutem; kogutom; kogutów; kogutowi; koguty
2. kogut (kobieciarz)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- casanova; casanowa; donżuan; erotoman; flirciarz; kobieciarz; ogier; playboy; podrywacz; uwodziciel
- książkowo:bałamut
- potocznie:babiarz; pies na baby
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskoosobowy nacechowany odmienny
formy alfabetycznie: kogucie; kogut; koguta; kogutach; kogutami; kogutem; kogutom; kogutów; kogutowi; koguty
3. kogut (np. policyjny)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
I podobnie, każdemu, kto z zielonym kogutem na dachu będzie poruszał się z prędkością przekraczającą 15 km/h, zostanie wsadzona na łeb brązowa papierowa torba, po czym zostanie on stłuczony na miazgę. Skoro jest się na tyle trzeźwym, by pamiętać o zielonym kogucie i wsadzić kluczyk do stacyjki, to jest się też wystarczająco przytomnym, żeby trzymać się limitu prędkości. Nie ma tu miejsca na wymówki.
Jeremy Clarkson, Moje lata w Top Gear, przekład Michał Strąkow, 2012
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskozwierzęcy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: kogucie; kogut; koguta; kogutach; kogutami; kogutem; kogutom; kogutów; kogutowi; koguty