Definicja
jeśli jakiś płyn lub potrawa kipi, to bulgocze i wylewa się z naczynia, w którym się gotuje; jeśli naczynie kipi, to gotujący się w nim płyn lub potrawa bulgocze i wylewa się
kipieć
1. kipieć (np. mleko)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- buchać; bulgotać; buzować; gotować się; kotłować się; musować; rozpryskiwać się; wrzeć
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
— A woda? — omal nie krzyknął. Była kompletnie
nieodpowiedzialna. Ciecz zaleje spirale, ta idiotka straci głowę po powrocie. Patrzył bacznie na czajnik, wetknąwszy głowę w okno. Czajnik szumiał, ale nie kipiał.
nieodpowiedzialna. Ciecz zaleje spirale, ta idiotka straci głowę po powrocie. Patrzył bacznie na czajnik, wetknąwszy głowę w okno. Czajnik szumiał, ale nie kipiał.
NKJP: Maria Borowa, Dominika znaczy niedziela, 1988
Pyza i Tygrysek wypełniały sobą całe pomieszczenie, które zalane było strugami pienistej cieczy. Pyza miotała się pomiędzy kuchenką gazową, na której kipiała owa cuchnąca potrawa, a zlewem (...)
NKJP: Małgorzata Musierowicz, Dziecko piątku, 1993
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: kip; kipcie; kipcież; kipi; kipią; kipiąc; kipiąca; kipiącą; kipiące; kipiącego; kipiącej; kipiącemu |
2. kipieć (np. woda morska)
Definicja
jeśli woda lub jakieś inne masy czegoś kipią, to gwałtownie się kłębią i wirują
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- burzyć się; kotłować się; rozpryskiwać się; wrzeć
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W szumie i łoskocie przelewających się fal ścichł płacz i narzekania. Ludzie zamilkli i tylko patrzyli przerażonym wzrokiem na wątły statek i na kipiącą wodę.
NKJP: Jan Dobraczyński, Święty miecz, 1949
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: kip; kipcie; kipcież; kipi; kipią; kipiąc; kipiąca; kipiącą; kipiące; kipiącego; kipiącej; kipiącemu |
3. kipieć (np. życie)
Definicja
jeśli w jakimś miejscu coś kipi lub jakieś miejsce czymś kipi, zwykle życiem, to jest tam pełno ruchu lub toczy się jakaś żywa działalność
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- buzować; kotłować się; pulsować; tętnić; wrzeć
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W murowanym domu pod blaszanym dachem kipiała zabawa.
NKJP: Andrzej Stasiuk, Opowieści galicyjskie, 1955
Oahu — moja pierwsza wyspa, którą pamięta się jak pierwszą kobietę. Strojna, kipiąca życiem, pełna ludzi z całego świata, lagun i sennych palm, na których tle sfotografowałem polską flagę — „Nord III” jest pierwszym polskim jachtem, jaki dotarł do Hawajów.
NKJP: Andrzej Urbańczyk, Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: kip; kipcie; kipcież; kipi; kipią; kipiąc; kipiąca; kipiącą; kipiące; kipiącego; kipiącej; kipiącemu |
4. kipieć (np. od plotek)
Definicja
jeśli gdzieś kipi od czegoś (lub czymś), to jest tam tego dużo, co łączy się zwykle z atmosferą podniecenia, pośpiechu itp.
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- kotłować się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Był maj, może czerwiec, pola kipiały urodzajem, sad obiecywał wspaniały zbiór jabłek, mamine warzywa zasłaniały już ziemię.
NKJP: Danuta Koral, Wydziedziczeni, 1997
W polsko-żydowskim sklepiku Jake’a półki kipią od amazońskich suwenirów. Skór, preparowanych zwierząt, kamieni półszlachetnych, korzeni tajemniczych.
NKJP: Olgierd Budrewicz, Piekło w kolorach, 1997
Rozgarnął gałęzie w ciasnym przesmyku, zza którego biło światło jarzeniowych latarni, i zamarł. Naga dziewczyna skakała do srebrnej wody, w której kipiało już od kąpiących się postaci. Po sekundzie woda znów wystrzeliła do góry. Pływali wszyscy, na brzegu pozostały tylko ich porozrzucane ubrania.
NKJP: Piotr Siemion, Niskie Łąki, 2000
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: kip; kipcie; kipcież; kipi; kipią; kipiąc; kipiąca; kipiącą; kipiące; kipiącego; kipiącej; kipiącemu |
5. kipieć (np. z gniewu)
Definicja
jeśli jakieś negatywne uczucie w kimś kipi lub ktoś kipi jakimś uczuciem (lub z jakiegoś uczucia), to doznaje on go bardzo intensywnie i trudno mu panować nad sobą; jeśli czyjeś oczy, głos kipią takim uczuciem, to ujawnia się ono w spojrzeniu lub głosie tej osoby
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- burzyć się; denerwować się; dyszeć; gotować się; krztusić się; pałać; trząść się; wrzeć; ziać; zionąć; złościć się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Uśmiech natychmiast znika mi z twarzy. Kipi we mnie wściekłość, ale przygryzam wargi. Posłusznie odstępuję od drzwi. (...) Tymczasem szatniarz, krewki rencista, nie daje za wygraną. Krzyczy coraz głośniej:
— No już, cholero! Idziesz stąd czy nie, wariacie jeden?!
— No już, cholero! Idziesz stąd czy nie, wariacie jeden?!
NKJP: Jacek Głębski, Kuracja, 1998
Arie przesuwał się ze zmarszczoną brwią od grupki do grupki. Aż kipiał ze złości, gdy usłyszał, jak jakieś kobiety użalały się nad żoną zabitego Isidorosa:
— Taka młoda... taka młoda... I właśnie spodziewa się dziecka...
Ogarnęło go obrzydzenie i niechęć do wszystkich. Zaciskał pięści.
— Taka młoda... taka młoda... I właśnie spodziewa się dziecka...
Ogarnęło go obrzydzenie i niechęć do wszystkich. Zaciskał pięści.
NKJP: Jan Dobraczyński, Święty miecz, 1949
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- odpowiednik dokonany: zakipieć
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: kip; kipcie; kipcież; kipi; kipią; kipiąc; kipiąca; kipiącą; kipiące; kipiącego; kipiącej; kipiącemu |
6. kipieć (np. energią)
Definicja
jeśli ktoś kipi energią, życiem, to jest pełny energii i widać to w jego zachowaniu
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- buzować
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Nie wiadomo, dlaczego mimo upału ma na sobie długi płaszcz z czarnej skóry. Jest rozpalony, kipi energią. Przysiada, jak ruchliwa mucha, na kuchennym krześle, ale zaraz wstaje i zaczyna chodzić dużymi krokami, tam i z powrotem.
NKJP: Krystyna Kofta, Złodziejka pamięci, 1998
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany nieprzechodni
formy alfabetycznie: kip; kipcie; kipcież; kipi; kipią; kipiąc; kipiąca; kipiącą; kipiące; kipiącego; kipiącej; kipiącemu |
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- na przekór — A skąd to przekór?
- tezaurus — Pochodzenie wyrazu tezaurus
- unikalny — Co może znaczyć unikalny...