dosiąść

1. dosiąść (np. konia)

Definicja

jeśli ktoś dosiadł zwierzęcia, np. konia, to usiadł na jego grzbiecie okrakiem, tak jak się na nim jeździ

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Na szczęście nasi przewodnicy uczą nas „obsługi”. Jak się wielbłąda dosiądzie, to już 90 procent sukcesu. Chcesz jechać w lewo, ciągniesz uzdę w lewo i odwrotnie; chcesz się zatrzymać, ciągniesz obie linki równocześnie i zwierzak staje. Przynajmniej powinien.

NKJP: Polska Głos Wielkopolski, 2006

Gdy już wydawało się, że dla zamku i okolicy nie ma żadnego ratunku, jeden z chłopów obmyślił podstęp. Skrzyknął rolników z okalających gród osad (...) i polecił im, by w określonym czasie na dany znak byli gotowi dosiąść swoich klaczy i przyjechać na nich w ustalone miejsce. Gdzie tkwiło sedno tego podstępu? Wojownicy tatarscy, świetni zresztą jeźdźcy, dosiadali ogierów. Chłop (...) czekał, aż wiatr zacznie wiać w kierunku warowni obleganej przez Tatarów. Gdy to się stało, skrzyknął czekających w pogotowiu kamratów. Ogiery tatarskie wkrótce złapały w nozdrza zapach klaczy. Zew natury nieubłaganie ciągnął ogiery ku klaczom stojącym na przeciwległym brzegu bagniska, ku zagładzie własnej i jeźdźców.

NKJP: Dziennik Zachodni, 2001

Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
  • kolokacje rzeczownikowe prawostronne: klaczy; konia; kucyka; muła; osła; rumaka; szkapy; wielbłąda; wierzchowca
  • odpowiednik niedokonany: dosiadać
Gramatyka

czasownik aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: dosiądą; dosiądę; dosiadł; dosiadła; dosiadłaby; dosiadłabym; dosiadłabyś; dosiadłam; dosiadłaś; dosiadłby; dosiadłbym; dosiadłbyś | pokaż wszystkie formy

 1.1. dosiąść (np. motocykla)

Definicja

jeśli ktoś dosiadł czegoś, na czym się jeździ lub na czym można jeździć, to siadł na tym jak na konia

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Ale młode chłopaki siadali na te kosiarki, grabiarki i snopowiązałki, jakby zawsze tylko takim sprzętem robili, jakby nigdy nie widzieli wołów ani koni. Wrzos wydziwiał, że chłopki oni roztropki: dosiądą maszyn i zaraz z nich pospadają.

NKJP: Halina Auderska, Babie lato, 1974

I wtedy naszła mnie nieodparta żądza, by dosiąść rowerka i zjechać po schodach wiodących z werandy na podwórko. Zahipnotyzowana rowerkiem nie przysłuchiwałam się rozmowie dorosłych.

NKJP: Gazeta Wyborcza, 1995

Gramatyka

czasownik aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: dosiądą; dosiądę; dosiadł; dosiadła; dosiadłaby; dosiadłabym; dosiadłabyś; dosiadłam; dosiadłaś; dosiadłby; dosiadłbym; dosiadłbyś | pokaż wszystkie formy

2. dosiąść się (w podróży)

Definicja

jeśli ktoś się dosiadł, to wsiadł do środka transportu już na jego trasie lub dołączył do grupy osób podróżujących skądś dokądś już na ich trasie

Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Dzień później podopieczni Rudolfa Rohaczka udadzą się w drogę do Tallina, a w trakcie międzylądowania w Warszawie dosiądzie się do nich Czerkawski.

NKJP: Dziennik Zachodni, 2006

Gramatyka

czasownik aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: dosiądą się; dosiądę się; dosiadłabym się; dosiadłaby się; dosiadłabyś się; dosiadłam się; dosiadła się; dosiadłaś się; dosiadłbym się; dosiadłby się; dosiadłbyś się; dosiadłem się | pokaż wszystkie formy

3. dosiąść się (do kogoś)

Definicja

jeśli ktoś dosiadł się do kogoś, to usiadł na wolnym miejscu przy nim; jeśli ktoś dosiadł się do stolika, to usiadł przy stoliku, przy którym już ktoś siedział

Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
  • przysiąść się
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Pili szampana w zwykłych literatkach.
Dosiądziemy się — powiedział podporucznik Samczyc i nie pytając o zgodę, przysunął sobie stołek od sąsiedniego stolika.

NKJP: Leon Pawlik, Ankara, 1998

Gramatyka

czasownik aspekt dokonany nieprzechodni

formy alfabetycznie: dosiądą się; dosiądę się; dosiadłabym się; dosiadłaby się; dosiadłabyś się; dosiadłam się; dosiadła się; dosiadłaś się; dosiadłbym się; dosiadłby się; dosiadłbyś się; dosiadłem się | pokaż wszystkie formy

Pozostały wątpliwości? Brakuje czegoś w haśle?
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
Sprawdź

Często sprawdzane

Ciekawostki

  • na przekór — A skąd to przekór?
  • hobby — Słownikowe czary-mary: hobbystowski i hobbyzm
  • udawać Greka — Co ci Grecy w sobie mają, że niektórzy ich udają?

Mogą Cię zainteresować również hasła

newsy, porady + e-book