Definicja
deszcz to krople wody spadające z chmur
deszcz
1. deszcz (woda)
Poprawna polszczyzna cenne informacje, niespodzianki, haczyki
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- brzydka pogoda; burza; chlapa; mżawka; niepogoda; oberwanie chmury; opad; plucha; ulewa; zachmurzenie
- potocznie:pompa
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Bezzębne oblicze nocy majaczyło zza więziennego śmietnika. Apelowy dziedziniec rozmazywał się pod brzemieniem strug deszczu.
NKJP: Zdzisław Smektała, Chcica czyli Billie Holiday to kurwa. Poemat romantyczny, 2006
Niewielu mieszkańców stać na elektryczne oświetlenie, a prowizoryczne źródła światła mokną w strugach tropikalnych deszczy.
Christopher Dickey, Newsweek, 7–13.10.2013, nr 41, s. 6
Słownik antonimów przeciwstawne znaczeniowo
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- frazeologia, frazemy: jak grzyby po deszczu; jak kania dżdżu; kwaśny deszcz; z deszczu pod rynnę; z dużej chmury mały deszcz
- kolokacje czasownikowe lewostronne: (___ deszczu) moknąć na; uniknąć
- kolokacje czasownikowe prawostronne: (deszcz ___) bębni; kropi; leje; lunął; mży; pada; popaduje; siąpi; siecze; spadł; ustał; zacina; zmoczył
- kolokacje przymiotnikowe: jesienny; obfity; przelotny; rzęsisty; ulewny
- kolokacje rzeczownikowe lewostronne: (___ deszczu) kropla; strugi
- czynność: deszczować
- przymiotnik: deszczowy; podeszczowy
- skarbonka słowotwórcza: deszczomierz; deszczownia; deszczownica; deszczówka; rozdeszczyć się
- zdrobnienie: deszczyk
- zgrubienie: deszczysko
- skarbonka semantyczna: dżdżu
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: deszcz; deszczach; deszczami; deszcze; deszczem; deszczom; deszczów; deszczowi; deszczu; deszczy
1.1. kwaśny deszcz
Definicja
kwaśny deszcz to deszcz z zawartością rozcieńczonego kwasu siarkowego i azotowego, powstający w wyniku zanieczyszczeń, działający szkodliwie na florę, glebę itd.
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Wszystko wokół jest zatrute, nawet popularne działki w miejskich ogródkach są skażone przez spaliny aut, kwaśne deszcze, nawozy sztuczne i pestycydy.
NKJP: Edward Rozumowski, Reiki. Naturalna metoda uzdrawiania przez nakładanie rąk, 2008
W tych rejonach Polski, gdzie padają kwaśne deszcze, silos po kilku latach traci srebrny połysk.
NKJP: Gazeta Wyborcza, 1994
Gramatyka
frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: kwaśne deszcze; kwaśnego deszczu; kwaśnemu deszczowi; kwaśnych deszczach; kwaśnych deszczów; kwaśnych deszczy; kwaśny deszcz; kwaśny deszczu; kwaśnym deszczem; kwaśnym deszczom; kwaśnym deszczu; kwaśnymi deszczami
1.2. z deszczu pod rynnę
Definicja
mówimy, że ktoś wpadł/trafił (lub wpada/trafia) z deszczu pod rynnę, jeśli chcemy powiedzieć, że jego sytuacja zmieniła się na gorszą, niż była
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Niezadowolony ze swoich podkomendnych, bardziej zainteresowanych wódką i miejscowymi białogłowami, prosi o nowych żołnierzy. I wkrótce otrzymuje — same kobiety. Jest więc przekonany, że wpadł z deszczu pod rynnę.
NKJP: Esensja, 2009
Doświadczenie historyczne podpowiada, że ratowanie demokracji przez „oświecony zamach stanu” oznaczać musi wpadnięcie z deszczu pod rynnę.
NKJP: Gazeta Wyborcza, 1995
Jak się okazało, nie był to dobry wybór. Dwa lata ostrych starć z centralą w Paryżu wystarczyło. Le Guern odszedł z Canal Plus i został szefem Petrolinvestu. Z deszczu trafił pod rynnę. W tym czasie spółka Ryszarda Krauzego miała poważne problemy finansowe. Francuz musi zmagać się z nimi do dziś, ściągając na siebie gromy drobnych akcjonariuszy.
Anna Kowalik, Filip Kowalik, Forbes 09/2014, s. 132
Gramatyka
frazem nieodmienny
formy: z deszczu pod rynnę
2. deszcz (np. kwiatów)
Definicja
deszcz czegoś (zwykle tego, czym można obsypać) to duża ilość tego
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- grad; masa; mnóstwo; obfitość; seria; wysyp; zatrzęsienie
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Najpierw ten deszcz goździków, rzucanych przez studentów, tworzący u stóp Papieża kwietny dywan, w którym on dosłownie brodził.
NKJP: Paweł Zuchniewicz, Jan Paweł II: „Będę szedł naprzód”. Powieść biograficzna, 2009
W ciągu niecałej minuty oddziały wroga zostają zasypane deszczem rakiet.
esensja.stopklatka.pl, 16.07.14
Roran zamrugał, słysząc deszcz spadających na trapera pytań.
esensja.stopklatka.pl, 16.07.14
Sieć słów wyrażenia powiązane z opisywanym (wyrazy pokrewne, kolokacje)
- kolokacje rzeczownikowe prawostronne: gratulacji; konfetti; medali; nagród; pieniędzy; pochwał; róż; zaszczytów; złota
Gramatyka
rzeczownik rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: deszcz; deszczach; deszczami; deszcze; deszczem; deszczom; deszczów; deszczowi; deszczu; deszczy
2.1. deszcz meteorów
Definicja
deszcz meteorów to zjawisko okresowego nasilenia liczby meteorów z tego samego roju przelatujących przez atmosferę ziemską (widocznych na niebie jako „spadające gwiazdy”)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Będzie to najbardziej spektakularny deszcz meteorów od lat — najśmielsze prognozy mówią nawet o tysiącu „spadających gwiazd” na godzinę.
technologie.gazeta.pl, 23.05.14
Gramatyka
frazem rzeczownikowy rodzaj męskorzeczowy odmienny
formy w tabelce:
formy alfabetycznie: deszczach meteorów; deszczami meteorów; deszcze meteorów; deszczem meteorów; deszcz meteorów; deszczom meteorów; deszczowi meteorów; deszczów meteorów; deszczu meteorów; deszczy meteorów
Zobacz, co zyskują abonenci Dobrego słownika.
SprawdźCzęsto sprawdzane
Ciekawostki
- mafia — Mafii w Polsce nie było, gdyż...
- lutnia — Przy dźwiękach kilku lut...
- bajońskie sumy — Pochodzenie wyrażenia bajońskie sumy