Definicja
jeśli ktoś rzeza coś, to tnie to czymś ostrym na części; słowo przestarzałe, dziś książkowe
rzezać
1. rzezać (np. drzewo)
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- ciąć; krajać; kroić; odcinać; piłować; rżnąć
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Monsieur Cossac, jak pisano w Paryżu jego nazwisko, wdrapuje się na drabinę, otwiera potężny, jak pisze, scyzoryk i zaczyna „wzdłuż ramy rzezać po płótnie, nie bacząc czy równo, czy krzywo”, zwija je, bierze pod pachę i wychodzi wśród aplauzu tłumu.
Panna Fifine „nie chce go więcej widzieć na oczy”, lecz rozgłos zapewniony. Paryż zamarł z radosnej grozy. Taki skandal! A potem wybuch gazetowej wrzawy. Nazwisko Cossac staje się z dnia na dzień znane. Kawiarniana publiczność otrzymała smakowity kąsek.
Panna Fifine „nie chce go więcej widzieć na oczy”, lecz rozgłos zapewniony. Paryż zamarł z radosnej grozy. Taki skandal! A potem wybuch gazetowej wrzawy. Nazwisko Cossac staje się z dnia na dzień znane. Kawiarniana publiczność otrzymała smakowity kąsek.
NKJP: Dziennik Polski, 2002
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą |
2. rzezać (np. litery)
Definicja
jeśli ktoś rzeza coś w czymś, to wycina to w tym lub rzeźbi to; słowo przestarzałe, dziś książkowe
Słownik wyrazów bliskoznacznych podobne znaczeniowo (lepsze odpowiedniki lub zapomniane słowa)
- ryć; rzeźbić; szlifować; wyrzynać
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
W ostatnim dniu Sejmu, niektórzy posłowie przynieśli do pracy koziki. Rzezali później na oparciach foteli serduszka i inicjały. Nieśmiało pytali sejmowej straży: którędy do toalety. Trudno się dziwić, jeśli nie zdążyli dotąd spędzić w pracy tyle czasu, żeby zachciało im się z niej skorzystać.
NKJP: Polska Głos Wielkopolski, 2007
Odciskała bose stopy i nagie dłonie w błocie, rysowała węglem po ścianach, rzezała w drewnie, ciągnęło ją do kamieniołomu.
NKJP: Michał Jagiełło, Sosna i pies. Poemat z zagrody, 2008
Ksiądz był uparty, a do naszej wsi rzadko kto z obcych zajeżdżał.
Ule w księżym sadzie rzezane w lipowych kłodach na podobieństwo świętych apostołów, też by się może nie każdemu spodobały...
Ule w księżym sadzie rzezane w lipowych kłodach na podobieństwo świętych apostołów, też by się może nie każdemu spodobały...
NKJP: Wilhelm Mach, Życie duże i małe, 1959
(...) żeby zostawić za sobą i po sobie nagrobek, mały pomniczek z polnego kamienia, który rozsypie się w proch pewnej jesieni albo wiosny i zniknie na zawsze jak mogiła mego ojca, ale ja kuję ten kamień, rzezam w nim litery i znaki, przytykam usta i w tę martwotę usiłuję tchnąć ducha, co mógłby być nieśmiertelny, ale przecież jest śmiertelny, tylko śmiertelny.
NKJP: Tadeusz Konwicki, Bohiń, 1987
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą |
2.1. rzezany
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Kunsztownie rzezane wrota w głównej części pałacu wiodły do wielkiej sali biesiadnej (...)
NKJP: Witold Jabłoński, Ogród miłości, 2006
Prawie całą mszę przeklęczałem w starej, rzezanej w jakieś fantazyjne zawijasy, dębowej ławce. Gdy stryj wreszcie skłoniwszy się głęboko przed ołtarzem odchodził do zakrystii, podniosłem się z klęczek i podążyłem za nim.
NKJP: Andrzej Sarwa, Strzyga, 2006
— Zabrałem je z sobą do Gliwic, gdzie mieszkam — wspomina pan Kazimierz. — Oprawiłem je w ramkę rzezaną po góralsku i powiesiłem w swojej altanie na działce. Wisiało sobie długie lata, każdego, kto odwiedzał mnie na działce, pytałem, kogo przedstawia zdjęcie, bo od razu nie można było rozpoznać, trzeba było się uważnie przypatrzeć.
NKJP: Dziennik Polski, 2006
Gramatyka
przymiotnik niestopniowalny
formy alfabetycznie: rzezana; rzezaną; rzezane; rzezanego; rzezanej; rzezanemu; rzezani; rzezany; rzezanych; rzezanym; rzezanymi formy zaprzeczone: nierzezana; nierzezaną; nierzezane; nierzezanego; nierzezanej; nierzezanemu; nierzezani; nierzezany; nierzezanych; nierzezanym; nierzezanymi
3. rzezać (obrzezanie)
Definicja
jeśli ktoś rzeza kogoś, to go obrzezuje; słowo przestarzałe, dziś książkowe
Słownik synonimów tożsame znaczeniowo (zastępcze słowa)
Przykłady użycia autentyczne, starannie wybrane, zobacz też na blogu
Rzeza się również chłopców z plemienia Bala w Zairze. Dumny ojciec, aby zapewnić potomkowi płodność, zawija odcięty napletek syna w liść bananowca i zakopuje go w kopcu termitów. I stoi na jego straży tak długo, aż napletek zostanie pożarty przez owady.
NKJP: CKM, 2001
Nepoganie strzygą, ateiści ateizują, chrześcijanie chrzczą, żydzi rzezają. Tak to już jest, że rodzice wychowują dzieci w swoim systemie wartości.
NKJP: Usenet, 2008
Gramatyka
czasownik aspekt niedokonany przechodni
formy alfabetycznie: nierzeżąca; nierzeżącą; nierzeżące; nierzeżącego; nierzeżącej; nierzeżącemu; nierzeżący; nierzeżących; nierzeżącym; nierzeżącymi; nierzezająca; nierzezającą |